Verponding en contributie in 1723 te Vriezenveen


 
voorblad van het verpondings en contributiekohier


De volgende weergaven van de tabel zijn mogelijk:

- op volgorde van woonadres van oost naar west

- op volgorde van hoogte belastingafdracht in centen getotaliseerd,

- en op alfabetische volgorde van familienaam.

Let op !!!. Lees voor een goed begrip van de tabellen de toelichting hieronder.

In de tabellen vindt je een overzicht van al diegenen die belasting moesten afdragen voor de huurwaarde van de woning (de zogenaamde contributie) en de huurwaarde van de landerijen (de zogenaamde verponding). Tenminste van deze indeling ga ik even gemakshalve van uit. Ik heb werkend met dit belastingkohier de indruk gekregen dat de contributie op de huurwaarde van woningen slaat (vergelijk de huidige OZB) en de verponding op de huurwaarde van landerijen. Als mensen een tweede woning hadden werden deze nl. alleen in de contributie meegenomen. Mocht mijn conclusie verkeerd zijn dan hoor ik dat graag.
Gepoogd is aan de hand van andere belastingregisters, boterpachtkohieren en de volkstelling van 1749 zoveel mogelijk familienamen toe te voegen omdat het contributie- en verpondingskohier heel vaak allleen patroniemen vermeld. Bijvoorbeeld de naam Berkhof is in het kohier van 1723 in het geheel niet te vinden. Zonder familienamen is zo'n kohier voor de genealoog echter toch minder toegankelijk. Daarom heb ik gepoogd deze zoveel mogelijk toe te voegen. Afwijkingen van het originele kohier zijn om het origineel geen geweld aan te doen in rood weergegeven met in de vijfde kolom een verwijzing naar de bron waarop ik de familienaam of andere bemerking heb gebaseerd.
Deze bron geeft een behoorlijk volledig beeld van de bewoners, maar natuurlijk alleen de bewoners die over eigendom beschikten. Toch worden ook mensen vermeld die niet worden aangeslagen, dus het lijkt een behoorlijk volledige lijst van gezinshoofden te zijn uit 1723. Het voordeel van deze lijst boven de boterpachtkohieren is dat deze lijst vollediger is. Niet iedereen was namelijk boterpacht verschuldigd. Daarnaast geeft deze verpondingslijst een duidelijke lokatieaanduiding van de woning van de gezinshoofden. Daar kun je bij de boterpachtkohieren niet altijd op vertrouwen omdat het land niet bij de boerderij hoefde te liggen. Met betrekking tot het interpreteren van deze informatie moet rekening gehouden worden met het feit dat inwonende ouders op een boerderij soms hun bezit grotendeels al over hadden gedaan naar hun inwonende zoon of dochter en daardoor in een aanzienlijk lagere belastingklasse terechtkwamen. Verder is het zo dat mensen die aanzienlijke hoeveelheden land huurden of pachten van de heer van Almelo bij dit belastingkohier niet uit de verf komen. De eigenaar van de bezittingen kreeg namelijk de belastingaanslag. Zoals nu met de OZB de bezitter van de woning alleen nog een aanslag krijgt en niet de huurder van de woning.
Om een goede vergelijking te kunnen maken tussen de verschillende gezinshoofden zijn alle bedragen in de vijfde kolom (vet weergegeven) omgezet naar centen. Een gulden is 100 cent, een stuiver is 5 cent, maar (let op!) een stuiver is 16 penningen. Een penning is dus een fractie van een cent. 0,3125 cent om precies te zijn. Door alles in de vijfde kolom in centen te totaliseren voor alle belastingen zijn alle gezinshoofden te vergelijken en is er ook een rangorde aan toe te kennen, zie hiervoor de tabel op hoogte belastingafdracht.

NB: Gebruik van informatie uit deze digitale bron is geoorloofd, zolang je naar de bron verwijst. Het overnemen van de gehele tabel of grote gedeelten van de tabel met het doel deze te gebruiken voor publicatie op het internet is niet toegestaan. De bron in origineel is raadpleegbaar in het Rijksarchief te Zwolle (Archief Huize Almelo inventarisnummer 2739). Opmerkingen en commentaar zijn altijd welkom. Onder voorbehoud van fouten!

 
 
 


Created on 5-5-2006. Last updated 5.5.2006. Amsterdam © 2006 Erik Berkhof Amsterdam. e-mail: onweersberkhof (at) chello.nl